Bu rehber basit düzeyde tutulmuş olup, temel kısımlar anlatılmıştır. Nihai rehberlere ulaşmak için Medikal oluşumların özel kitapçıklarına bakılması gerekmektedir. Vice Online'da bu tarz birliğe ulaşabilecek ayrıca rolünü de yapabileceksiniz. GTA 5 Roleplay'de oldukça yaygın bir rol türüdür, roleplay severlerin ve tıpa ilgisi olanların yaptığı rollerden bir tanesi. GTA 5'te rol yaparken umarım bu rollerden eğlenirsiniz.

 

 

Acil Tıp Teknisyenleri Ne İş Yapar ve Önemi Nedir?

 

 

EMT, "Acil Tıp Teknisyeni" kelimesinin kısaltmasıdır. Acil durumlarda hastaların hayatını kurtarmak veya acil tıbbi yardım sağlamak için eğitilmiş sağlık profesyonelleridir. EMT'ler, tıbbi acil durumlar için hazırlanmış bir ambulans veya diğer acil tıp aracı ile olay yerine giderler. EMT'ler, hastaların hayatlarını kurtarmak veya acil tıbbi yardım sağlamak için kritik bir rol oynarlar. EMT'ler, birçok farklı acil tıbbi duruma müdahale edebilirler. Örneğin, yaralanmalar, kalp krizi, felç, astım, hipoglisemi, alerjik reaksiyonlar, zehirlenmeler gibi birçok acil tıbbi duruma müdahale edebilirler. EMT eğitimi, temel yaşam desteği, ilaçlar, intravenöz tedaviler ve acil tıbbi prosedürler gibi birçok konuyu kapsar. EMT'ler, acil tıbbi durumlara hızlı bir şekilde müdahale ederek hastaların yaşamını kurtarmak veya acil tıbbi yardım sağlamak için kritik bir role sahiptirler. EMT'lerin bu önemli görevleri yerine getirebilmesi için, yüksek düzeyde eğitim ve ekipmanlara sahip olmaları gerekir. EMT'lerin görevleri arasında, olay yerinde hasta değerlendirmesi yapmak, acil tıbbi müdahalelerde bulunmak, ilaçlar ve intravenöz tedavileri uygulamak, yaralanmaları stabil hale getirmek, hastaların vital bulgularını takip etmek ve hastaları acil tıbbi merkezlere veya hastanelere nakletmek gibi görevler bulunur. EMT'ler, ambulanslarda veya acil sağlık hizmeti araçlarında görev yapabilirler. EMT'ler, acil tıbbi durumlar için hazırlanmış birçok farklı araçla çalışabilirler. Örneğin, bazı EMT'ler, hava ambulansı servisleri ile çalışarak, hava ambulansları ile hastaları acil tıbbi merkezlere veya hastanelere taşırlar. Diğer EMT'ler, itfaiye departmanları ile birlikte çalışarak, acil durumlarda hızlı bir şekilde müdahale ederler. EMT'lerin rolü, acil durumlar sırasında hastaların hayatlarını kurtarmak veya acil tıbbi yardım sağlamak için kritik bir rol oynamaktadır. EMT'ler, insan hayatını korumak ve kurtarmak için eğitilmiş sağlık profesyonelleridir. EMT'ler, yalnızca acil durumlarda değil, aynı zamanda düzenli tıbbi bakım ve tedavi hizmetleri de sunabilirler. Örneğin, bazı EMT'ler, hastaların evlerinde düzenli tıbbi bakım hizmetleri sunarak, evde tıbbi bakım gereksinimi olan hastaların hayatlarını kolaylaştırabilirler. EMT'ler, herhangi bir sağlık kuruluşunda veya ambulans şirketinde çalışabilirler. Ayrıca, birçok EMT, polis departmanları, itfaiye departmanları ve hava ambulansı şirketleri gibi diğer acil servislerle birlikte çalışabilirler. EMT'ler, işlerinde sabırlı, dikkatli ve hızlı düşünebilen kişilerdir. Ayrıca, iyi bir iletişimci ve takım oyuncusu olmak da önemlidir. EMT'ler, acil tıbbi durumlarda hastaların hayatını kurtarmak için hızlı bir şekilde müdahale ederler. EMT'lerin acil tıbbi müdahaleleri sayesinde, birçok insan hayatta kalabilir veya ciddi bir yaralanma sonrası hızlı bir şekilde iyileşebilir. EMT'lerin yaptığı iş, insan hayatını kurtarmak için son derece önemlidir EMT'lerin yüksek düzeyde eğitim ve donanıma sahip olmaları gerekmektedir. Sonuç olarak, EMT'lerin acil tıbbi durumlarda hastaların hayatını kurtarmak veya acil tıbbi yardım sağlamak için önemli bir rolü vardır. EMT'lerin eğitimleri, yüksek düzeyde ekipmanları ve hızlı düşünme yetenekleri, acil tıbbi durumlarda hastaların hayatını kurtarmada kritik bir rol oynar. EMT'ler, insanların sağlık ve güvenliği için son derece önemli bir hizmet sunarlar ve toplumun hayatında önemli bir yerleri vardır.

 

 

Ne Tür Vakaları Yanıtlarlar? Ne tarz durum ile karşı karşıya kalabilirler?

 

 

 

 

 

 

EMT'ler, birçok farklı acil durumda müdahale edebilirler. Sıkça yaşanan vakaları aşağıda belirteceğim:

 

Travmalar: Trafik kazaları, düşmeler, yanıklar ve diğer travmatik olaylar, EMT'lerin en sık karşılaştıkları acil durumlardan biridir.

Kalp krizleri: EMT'ler, kalp krizi geçiren hastalara müdahale ederek, yaşamlarını kurtarabilirler. Kalp krizi, acil tıbbi müdahale gerektiren ciddi bir durumdur.

Solunum problemleri: Astım, KOAH ve diğer solunum yolu hastalıkları nedeniyle solunum güçlüğü çeken hastalar, EMT'lerin müdahale ettiği başka bir sık görülen acil durumdur.

Felçler: Felç, beyin kanaması veya kan pıhtısı nedeniyle beyinde hasar oluşması sonucu ortaya çıkan bir durumdur. EMT'ler, felç geçiren hastalara ilk yardım müdahalelerinde bulunarak, hastanın hayatını kurtarabilirler.

Yaralanmalar: Kesikler, kırıklar, ezikler ve diğer yaralanmalar, EMT'lerin karşılaştığı acil durumlardan biridir. EMT'ler, yaralanan bölgeyi stabilize etmek, kanamayı durdurmak ve hastayı tedavi etmek için gereken ilk yardım müdahalelerini yapabilirler.

Alerjik Reaksiyonlar: Alerjik reaksiyonlar, birçok farklı nedenle ortaya çıkabilir ve şiddetli olabilirler. EMT'ler, anafilaktik şok gibi ciddi alerjik reaksiyonlara müdahale ederek, hastaların hayatını kurtarabilirler.

Nöbetler: Epilepsi gibi nörolojik durumlar, nöbetlere neden olabilir ve EMT'ler bu durumlara müdahale edebilirler.

İlaç zehirlenmesi: İlaçların aşırı dozda alınması veya yanlış ilaçların alınması sonucu ortaya çıkabilen zehirlenmeler, EMT'lerin müdahale ettiği başka bir acil durumdur.

İntihar girişimleri: Bazı hastalar intihar etmeyi planlar veya girişimlerde bulunabilirler. EMT'ler, intihar girişiminde bulunan hastalara psikolojik destek sağlayarak, onların hayatlarını kurtarabilirler.

Doğum: EMT'ler, acil bir doğumda müdahale ederek, bebeğin sağlıklı bir şekilde doğmasını sağlayabilirler.

Psikiyatrik durumlar: Şizofreni, bipolar bozukluk ve diğer psikiyatrik durumlar, bazen acil tıbbi müdahale gerektirir. EMT'ler, bu hastalara destek sağlayarak, hayatlarını kurtarabilirler.

Sıcak çarpması ve donma: Sıcak çarpması veya donma, aşırı sıcak veya soğuk hava koşullarından kaynaklanabilir. EMT'ler, bu durumlarda hastalara ilk yardım müdahalelerinde bulunabilirler.

Enfeksiyonlar: Bazı enfeksiyonlar, septik şok gibi ciddi komplikasyonlara neden olabilir. EMT'ler, enfeksiyon belirtileri gösteren hastalara müdahale ederek, hastanın sağlığını koruyabilirler.

 

 

AMBULANS ARAÇLARINDA HANGİ TIBBİ EKİPMANLAR BULUNUR?

 

 

 

 

 

 

                                                   Acil doğum seti                                                            

Ana sedye 

Boyunluk seti 

Canlandırma ünitesi 

Cenaze torbası 

Diagnostik set 

Eksternal pacemaker özellikli defibrilatör

Enjektör pompası 

Faraş (scoop) sedye 

Isı izolasyonlu kap 

İnfüzyon pompası 

KED kurtarma yeleği 

Kelebek set

Kombine sedye (sandalye) 

Merkezi (santral) ven sondası (kateteri)

Monitörlü defibrilatör 

Muhtelif boyda aspirasyon kateteri 

Muhtelif boyda enjektör 

Muhtelif boyda idrar sondası 

Muhtelif boyda idrar torbası 

Muhtelif boyda nazal oksijen kateteri 

Muhtelif boyda oksijen maskesi 

Perikardiyal delme kiti 

Portatif cerrahi aspiratör

Portatif oksijen tüpü

Pulse oksimetre

Sabit cerrahi aspiratör 

Sabit oksijen tüpü ve prizi 

Serum askısı 

Serum seti 

Sırt tahtası 

Stetoskoplu portatif tansiyon aleti 

Stetoskoplu sabit tansiyon aleti 

Şişme atel seti 

Temel tıbbi malzeme çantası 

Termometre 

Toraks drenaj kiti 

Traksiyon atel seti 

Vakum sedye 

Yanık seti 

Yansıtıcılı görev kıyafeti 

Yetişkin ve pediatrik uyumlu PEEP valfli transport mekanik ventilatör 

 

 

İLK YARDIM NASIL YAPILIR?

 

 

 

 

 

 

Güvenliği sağlayın: İlk olarak, olay yerindeki güvenliği sağlamalısınız. Güvenli olmayan bir ortamda kurtarma çalışmalarına başlamak, kendinizi ve diğer insanları riske atabilir.

Durumu değerlendirin: Yaralının veya hastanın durumunu değerlendirmek önemlidir. Hasta nefes alıyor mu, kanaması var mı, bilinci açık mı? Bu bilgiler, olay yerindeki sağlık hizmetleri ekiplerine doğru bilgi aktarmak için önemlidir.

Acil tıbbi yardım çağırın: Durumun ciddiyetine bağlı olarak, acil tıbbi yardım çağrısı yapın. Telefon etmeden önce durumu kısaca anlatın ve adresi doğru bir şekilde bildirin.

Yaralıyı veya hastayı rahatlatın: Hastanın rahatlaması için sakin ve güven verici bir dil kullanın. Eğer hastanın durumu kötüleşirse, yere yatırın ve başını ve bacaklarını hafifçe kaldırın.

Kanamayı durdurun: Kanayan bir yaranın üzerine hafifçe bastırarak kanamanın durmasını sağlayabilirsiniz. Eğer kanama çok yoğunsa, yaranın üstüne steril bir bez koyun ve kanamanın durması için baskı uygulayın.

Solunumu sağlayın: Solunumu sağlamak, hayati önem taşır. Hastanın solunum yollarını açın ve nefes alıp almadığını kontrol edin. Eğer nefes almıyorsa, suni solunum yapın.

Kalp masajı: Kalp atışı olmadığında, kalp masajı yaparak kanın dolaşımını sağlayabilirsiniz. Kalp masajı için, hastanın göğsüne bir elinizi koyun ve diğer elinizle göğsün üst kısmına hafifçe baskı uygulayın.

Yaralanmaları immobilize edin: Kemik kırığı veya omurga yaralanmalarında, yaralı bölgeyi hareket ettirmeden immobilize etmek önemlidir. Eğer yaralı bölgeyi hareket ettirirseniz, durum kötüleşebilir.

Zehirlenme durumunda: Zehirlenme durumunda, zehirli maddenin ne olduğunu belirleyin ve acil tıbbi yardım uygulayın. Zehrin yutulması durumunda, zehirli maddenin ambalajını veya etiketini yanınıza alın ve mümkünse zehirin miktarını belirlemeye çalışın.

Yanıklar: Yanıklar durumunda, yanık bölgesini 10-15 dakika boyunca soğuk su altında tutun. Bölgeyi steril bir bezle kaplayın.

Donma durumunda: Donma durumunda, kişiyi sıcak bir ortama taşıyın ve donmuş bölgeyi sıcak su altında tutun. Donma bölgesine masaj yapmayın veya ovuşturmayın.

Hayvan ısırıkları: Hayvan ısırıkları durumunda, yaralanma bölgesini sabunlu suyla yıkayın ve steril bir bezle kaplayın. Hayvanın aşı durumunu ve sahibinin bilgilerini belirleyin.

 

Bu adımlar, bir acil durumda ilk yardım yaparken dikkate alınması gereken önemli noktalardır.

 

 

EMT İLK YARDIM ÇANTASINDA NE BULUNUR?

 

 

 

 

 

 

Temel ihtiyaçlar

• Flaster
• Elastik bandaj/rulo sargı bezi ve gazlı bez
• Steril göz pedi
• Büyük üçgen bandaj (askı olarak kullanılabilir)
• Soğuk kompres torbası
• Pamuk
• Yara bandı
• Steril kare gaz, yanık ya da yara içi tül bandaj
• Birkaç çift lateks içermeyen tek kullanımlık muayene eldiveni
• Yapışkan rulo bant
• Vazelin
• Çeşitli ebatlarda plastik torba
• Makas ve cımbız, çakı
• El dezenfektanı
• Antibiyotik merhem
• Antiseptik losyon ve mendiller
• Göz yıkama solüsyonu
• Ateşölçer
• Steril salin solüsyonu
• Cerrahi maske
• Şırınga, plastik ilaç kabı veya kaşık
• İlkyardım kitapçığı
• Dezenfektasyon için hidrojen peroksit
• Paslanmaz makas, cımbız, çengelli iğne
• Atık poşeti

 

İlaçlar

• Yanıklar ve böcek ısırmalarına karşı kullanılabilecek losyon
• Alerjik reaksiyonlar için ilaç
• Oda ısısında kalabilecek kişisel ilaçlar
• Doktorunuzun reçetelendirdiği adrenalin enjektörü
• Düzenli kullanımı zorunlu olduğu ilaçların yedekleri
• Ağrıkesiciler

 

 

DAMAR YOLU NEDEN AÇILIR VE NASIL AÇILIR?

 

 

 

 

 

 

Damar yolu açmak, bir hastanın ilaç, sıvı veya kan transfüzyonu gibi tıbbi müdahaleler için damarlara erişim sağlamak amacıyla yapılan bir işlemdir. Bu işlem, tıbbi personel tarafından gerçekleştirilir.

 

Damar yolunun açılması için birkaç farklı yöntem vardır, ancak en yaygın yöntem intravenöz (IV) kateter kullanmaktır. IV kateter, bir iğne ve tüp içeren ince bir plastik tüptür. İşlem sırasında, tıbbi personel hastanın kol, el, ayak veya boyun gibi uygun bir bölgesine IV kateteri yerleştirir. IV kateter, hastanın damarlarında seyahat ederek ihtiyaç duyulan sıvı veya ilaçları hastanın vücuduna ulaştırır.

 

Damar yolu açmanın adımları şunları içerebilir:

 

• Ellerinizi yıkayın ve temizleme malzemeleri hazırlayın.
• Hastanın uygun bir bölgesindeki damarı bulun. Damara yakın bir bölgedeki cildi dezenfekte etmek için antiseptik bir solüsyon kullanın.
• IV kateteri cilde sokun ve dışarıya doğru biraz geri çekin. Bu, kan akışını görmenizi sağlar.
• Kan akışı görüldüğünde, IV kateteri damarın içine ilerletin.
• IV kateteri damarın içinde sabitlemek için bir banda ihtiyaç duyulabilir.

 

Damar yolu açmanın birçok farklı sebebi olabilir. IV sıvıları, ilaçları veya kan transfüzyonları, hayati organlar için gerekli olan kan basıncını korumak veya artırmak için kullanılabilir. Bazı ilaçların veya tedavilerin, damar yolu yoluyla verilmesi daha etkili veya daha hızlı olabilir. Damar yolunun açılması, tıbbi müdahalelerin yanı sıra hastanın iyileşme sürecini hızlandırmak veya acıyı azaltmak için de yapılabilir.

 

 

ÖNEMLİ TEÇHİZATLAR NELERDİR VE NE AMAÇLA KULLANIR?

 

 

 SPANC/GAZ KOMPRES: Ameliyatlarda, pansumanlarda ve yara temizlemede kullanılır.

---

 POVİDON İYOT: Ameliyat öncesi ve sonrası cilt dezenfeksiyonu için kullanılan bir antiseptiktir. Hem sağlık çalışanlarının ellerini hem de baktıkları kişinin cildini dezenfekte etmek için kullanılabilir.

---

 OKSİJENLİ SU: Oksijenli su yara ve kesikler için dezenfektan olarak da kullanılmaktadır.

---

 STETESKOP: doktorların ve hemşirelerin kullandığı, vücut içinde oluşan sesleri dinleyebilmeye yarayan alettir.

---

 PENSET: Cerrahi masada bir çok çeşidiyle yerini alan cerrahi el aleti olan penset, dokuları ve zarları ayırmada, sütür atmaya yardımcı olmada kullanılır.

---

 KLEMP: cerrahi müdahaleler ve girişimler esnasında hastanın bir organının ya da kan damarının kesilmiş olan uç kısmını geçici bir süreliğine sıkıştırmak amacıyla tasarlanan ve kullanılan tıbbi alettir.

---

 NEŞTER: Genel olarak tıbbi amaçla, ameliyatlarda doktorların dokuyu kesmek için kullandıkları, 0,1 mm inceliğinde çok keskin uzun saplı küçük bıçak, bisturi.

---

 CERRAHİ ASPİRATÖR: Ameliyathanelerde cerrahi işlem alanında biriken kan ile solunum yollarında biriken sekresyonları  vakum oluştururarak ortamdan hızla uzaklaştıran, cerrahi ortam görünürlüğünü artıran ve solunum işlevinin devamlılığını sağlayan yaşam destek cihazlarıdır

---

 LİDOCAİN: Belli bir bölgedeki dokuyu uyuşturmak üzere kullanılan bir ilaçtır. Kalbin karıncıklarından kaynaklanan yüksek atım hızını tedavi etmek ve sinir bloğu yapmak için de kullanılır.

---

 KAN ALMA TURNİKESİ: Turnike elastik bir bant olup, kolu sıkıştırmak amacıyla kullanılır. Bu sayede toplardamarlardan kalbe doğru dönen kan yavaşlar, toplardamar genişleyerek şişer. Böylece damardan kan alma kolaylaşır.

---

 VAKUMLU KAN ALMA TÜPÜ: Plazma ya da tam kanı test etmek amacıyla kan alma, kan nakli, kan depolama ya da kan işleme için kullanılır ve profesyonel kullanım içindir.

 

 

 

 

BAZI VAKALARA KARŞI TEDAVİ YÖNTEMLERİ, DOKTOR NE YAPMALI?

 

 

 

 

Dikiş (Sütür) Uygulaması
İlk adım dikiş atılacak yeri temizlemek olacaktır. Ardından yaranın içinde yabancı bir cisim olup olmadığı kontrol edilir, kanama kontrol altına alınır. Gerekirse hastaya ağrı kesici uygulanır. Hastanın vital bulguları kontrol edilir.

Kullanılacak malzemeler:

• Portegü,
• Dişli penset,
• Çengeller
• Makas,
• Bistüri ve sapı,
• Hemostatik klempler,
• Batticon, Savlon,
• Steril spançlar
• Lokal anestezi,
• Enjektör
• Steril eldiven

Dikişlerin alınma süresi (bölgeye göre):

• Yüz 3-7 gün
• Skalp 7-10 gün
• Gövde 10 gün
• Kollar,el 10-14 gün
• Alt ekstremite 10-14 gün

Yara iyileşmesini bozan faktörler varsa süre uzatılabilir.

Özetle içeride yabancı cisim, yara içinde ölü boşluk olmamalı, hemostaz tam sağlanmalı, ince ve az reaksiyonel materyal kullanılmalı, yara dudakları karşı karşıya gelmeli ve sütürler fazla sıkılmamalı, sterilizasyona dikkat edilmeli.

Kalp Masajı ve Yapay Solunumun Birlikte Uygulanması
 

• Kendisinin ve hasta/yaralının güvenliğinden emin olunur,
• Hasta/yaralının boynunu ve göğsünü saran giysiler açılır,
• Hasta/yaralının ağız içi kontrol edilir; görünen yabancı cisim var ise çıkartılır,
• Hava yolunu açmak için bir el hasta/yaralının alnına, diğer elin iki parmağı çene kemiğinin üzerine
  yerleştirilir,
• Çene kemiğinin uzun kenarı yere dik gelecek şekilde alından bastırılıp, çeneden kaldırılarak baş geriye
  doğru itilir; hastaya baş geri çene yukarı pozisyonu verilir,
• Hasta/yaralının solunum yapıp yapmadığı bak-dinle-hisset yöntemiyle 10 saniye süre ile kontrol edilir:
  Göğüs kafesinin solunum hareketlerine bakılır,
  Eğilip, kulağını hastanın ağzına yaklaştırarak solunum dinlenirken diğer el göğüs üzerine hafifçe
  yerleştirilerek hissedilir.
• Kalp basısı uygulamak için göğüs kemiğinin alt ve üst ucu tespit edilerek alt yarısına bir elin topuğu
  yerleştirilir. Diğer el bu elin üzerine yerleştirilir. Her iki elin parmakları birbirine kenetlenir. Ellerin parmakları göğüs kafesiyle temas ettirilmeden, dirsekler bükülmeden, göğüs kemiği üzerine vücuda dik olacak şekilde tutulur.
• Göğüs kemiği 5 cm aşağı inecek şekilde ( yandan bakıldığında göğüs yüksekliğinin 1/3’ü kadar) 30 kalp basısı uygulanır, bu işlemin hızı dakikada 100 bası olacak şekilde ayarlanır. Baş geri çene yukarı pozisyonu tekrar verilerek hava yolu açıklığı sağlanır.
• Alnın üzerine konulan elin baş ve işaret parmağını kullanarak hasta/ yaralının burnu kapatılır.
• Normal bir soluk alınır, baş geri çene yukarı pozisyonunda iken hasta/yaralının ağzını içine alacak şekilde ağız yerleştirilir,
• Hasta /yaralının göğsünü yükseltmeye yarayacak kadar her biri 1 saniye süren 2 nefes verilir, havanın geriye çıkması için zaman verilir.
• Hasta/ yaralıya 30 kalp masajından sonra 2 solunum yaptırılır.
• Temel yaşam desteğine hasta/yaralının yaşamsal refleksleri veya tıbbi yardım gelene kadar kesintisiz devam edilir.

Boğucu Sargı (Turnike) Uygulama Tekniği

1- İlk yardımcı eline geniş, kuvvetli ve esnemeyen bir sargı alır,
2- Şerit yarı uzunluğunda katlanır, uzuv etrafına sarılır,
3- Bir ucu halkadan geçirip çekilir ve iki ucu bir araya getirilir,
4- Kanamayı tamamen durduracak yeterlikte sıkı bir bağ atılır,
*Sargının içinden sert cisim (kalem gibi) geçirilir ve uzva paralel konuma getirilir,
*Kanama durana kadar sert cisim döndürülür,
5- Sert cisim uzva dik konuma getirilerek sargı çözülmeyecek şekilde tespit edilir,
6- Hasta/yaralının elbisesinin üzerine, adı ve turnikenin uygulandığı zaman (saat ve dakika) yazılı bir kart
iğnelenir,
7- Çok sayıda yaralı olduğunda, yaralının alnına rujla veya sabit kalemle “turnike” veya “T” harfi yazılır,
8- Hasta/yaralı pansuman ve turnikesi görülecek şekilde battaniye ile sarılır,
9- Turnike 15-20 dakika aralıklarla gevşetilir, sonra tekrar sıkılır.

Açık Göğüs Yarası Tedavisi
Açık göğüs yarası: Göğüs duvarında trakeanın 2/3'ünden geniş bir delik varsa hava bu açıklıktan plevral arası boşluğa girer. Yara üç tarafı kapalı, kare şeklinde vazelinli gazlı bez kapatılır ve göğüs tüpü takılır. Yaranın dikilmesi kesin yaklaşımda gerçekleştirilir.

Açık Yara Pansumanı

Pansumanın istenilen etkiyi gösterebilmesi için pansuman öncesi yaranın mutlaka değerlendirilmesi gerekir.

 

• Pansuman malzemeleri hazırlanır. Malzelemerin sterilliği ve son kullanma tarihi kontrol edilir.
• Yaralıya uygulanacak işlemden bahsedilir ve yaralıdan izin alınır.
• Eller yıkanır.
• Yara bölgesi açıkta kalacak şekilde giysiler çıkarılır.
• Yaranın durumuna göre yaralıyı pozisyon verilir.
• Yaranın altına koruyucu bir örtü serilir
• El dezenfektanı uygulanır.
• Steril eldiven ve tek kullanımlık önlük giyilir
• Yara üzeri herhangi bir şey ile kapatılmışsa bu yüzey %0,9 NaCl ile ıslatılır. Üst kısımda duran parça alınır.
• Yaranın fotoğrafı çekilir.
• Spanç ya da ped steril pens ile tutularak böbrek küvet üzerinde %0,0'luk NaCl ile ıslatılır.
• Yaralı bölge merkezden başlanarak dışa doğru dairesel hareketle silinir.
• Her silme işlemi için ayrı spanç kullanılır.
• Doktor tarafından önerilen pomad ya da antiseptik solüsyon yaraya sürülür.
• Eller yıkanır.
• Temizlenmiş yaranın üzerine steril pens ile spanç kapatılır. Flaster ile sabitlenerek kaymaması için sargı uygulanır.

Ateşli Silah Yaralanmaları

Ateşli silah yaralanmalarında öncelikle giriş ve çıkış delikleri kontrol edilir. Merminin içerde olup olmaması birçok şeyi değiştirecektir. Bu arada, bir merminin vücudu birden fazla yerinden delebileceği (örneğin, koldan geçip göğüs yan duvarından tekrar girebilir); aynı delikten iki merminin girebileceği (bir yere dayanmış olan vücuda veya başa yapılan bitişik atışlarda olduğu gibi) daima göz önünde tutulmalıdır.

Ateşli silah yaralanmalarında kişinin durumu ağırsa acil bir şekilde ameliyata alınmalı ve kan takviyesi yapılmalıdır. Bu sırada tomografi ile yaranın kontrolü sağlanmalı ve mermi yaranın içinde ise yara dudakları dikkatli bir şekilde hafifçe gerilmeli ve merminin çıkışı sağlanmalıdır. Merminin içerde olmadığı biliniyorsa bu durumda kanama kontrol altına alınarak anestezi ile birlikte yaraya dikiş atılmalıdır.

Yanık Tedavisi

Birinci Derece Yanıklar

- İlk yardımın ardından yanık bölgesine steril bez ve yanık merhemiyle pansuman yapılmalıdır.
- İnflamasyon ve ağrı görülen durumlarda, ağrının hafifletilmesi amacıyla ağrı kesici ilaçlar kullanılabilir.
- Yanık, tetanoza yol açabileceğinden, en az 10 yılda bir tetanoz aşısı yaptırmak pek çok durumda olduğu gibi yanığa karşı da koruyucudur.
- Yanığın derecesi fark etmeksizin, iyileşme sağlandıktan sonra yanan bölgeye nemlendirici sürülmesi gerekir.

İkinci ve Üçüncü Derece Yanıklar

İkinci ve üçüncü derece yanık vakalarında, yapılan ilk yardım müdahalesi ve tıbbi değerlendirmenin ardından, yanığın türü ve derecesine göre uygun bir tedavi planı oluşturulur. Yanık tedavisinde kullanılan yöntemlere ilaç tedavisi, düzenli pansuman ve cerrahi müdahale örnek verilebilir. Tedavide temel olarak yanık kaynaklı ağrının hafifletilmesi ve kontrol altına alınması, enfeksiyonunun önlenmesi ve ölü dokunun vücuttan çıkarılması hedeflenir. Aynı zamanda, dokuya işlevinin yeniden kazandırılması da tedavide üzerinde durulan hususlardan biridir. Tüm bunların yanı sıra, ciddi yanık vakalarında hastaya fizik tedavi ve rehabilitasyon gibi uzun süre takip gerektiren tedavi yöntemleri de uygulanır. Hasarlı yanıkların tedavisinde kullanılan yöntemler şu şekildedir:

 

 

- Antibiyotik ilaç tedavisi.

- Pansuman aracılığıyla dokuların temizlenmesi ve onarılması.

- Yanmış dokunun uyarılması aracılığıyla dokuda görülen his kaybının ölçülmesi ve dokuda hissin yeniden kazandırılması.

- Ciddi yanıklarda iyileşmeden sonra şiddetli ağrı görülebileceğinden, anti-anksiyete (kaygı giderici) ilaç tedavisi.

- Yanığa bağlı olarak nefes almada zorlanan ve boğazı şişen hastalar için solunum yardımı.

Sinir Sıkışması

Sinir sıkışması belirtilerinden birini yaşayan kişi mutlaka doktora başvurmalıdır. Rahatsızlığın tanısı, fizikî muayene ve EMG sonucuna göre değerlendirilir. Bazı durumlarda ise ultrason, MR ya da doppler gibi tetkiklerden de yardım alınır. Sinir sıkışması tedavisi yapılırken hastanın durumuna ve sıkışmanın görüldüğü bölgeye göre tedavi uygulanır. Ağır olmayan durumlarda atel, bant kullanımı ya da sinir sıkışması yaşanan bölgenin dinlendirilmesine bağlı işlemler yapılmaktadır. Sonrasında ise fizik tedavi ile süreç devam ettirilir.  Genellikle kortkosteroid enjeksiyonlar ile analjezik ilaç grupları, doktorlar tarafından sıklıkla tavsiye edilmektedir.Egzersiz ile geçebilecek olan sinir sıkışmalarında ise sinir kaydırma egzersizleri önerilmektedir. Böylece sıkışma olan bölgede rahatlama hissi yaşanmaktadır. Özellikle el kol uyuşması, sinir sıkışma egzersizleri ile önemli ölçüde azaltılabilir. Bilekte sinir sıkışması olan durumlarda ise egzersiz ile birlikte bilek korsesi de önerilir.

Ağrı Kesici İğne Uygulaması

- İğne yaparken ellerinizin ve ilacın temiz olması lazımdır. Buna göre önleminizi almalısınız.
- İlaç yapmak için öncelikle ilacı elinizle ısıtmalısınız. Ardından şırıngayı paketinden çıkartın.
- Şırıngayı ışığa doğru tutarak iğne kısmındaki havayı alın ve ilacı yukarıya ittirin.
- İğne yapılacak olan yeri alkollü pamuk ile iyice silin.
- Kalçanın üst kısımlarına doğru 90 derecelik bir açıda iğneyi yapmanız lazımdır.
- İğneyi yavaşça batırdıktan sonra hemen çekin ve iğne yapılan bölgeye temiz pamuk bastırın.

Kan Alma Uygulaması
 

• Hastanın açlık örneği vermesi gerekli ise aç olduğu doğrulanır.
• Hastaya kendisini rahat hissedebileceği bir pozisyon verilir.
• İstenilen testlere göre uygun vakumlu kan tüpleri seçilir. Kan alma işleminde kullanılacak iğne ucu, holder olarak adlandırılan ve iğnenin takılması için kullanılan cihaza adapte edilir.
• Kan alımı için ön kolun iç kısmındaki uygun damarlardan biri seçilir. Kan alınacak bölge %70’lik alkol ile ıslatılmış  bir tampon ile içten dışa doğru dairesel hareketlerle temizlenir ve kuruması beklenir. Temizlendikten sonra bölgeye dokunulmamalıdır.
• Kan alınacak bölgenin 10-15 cm üzerinden turnike bağlanır. İğne ile damara nazikçe ve dar açı ile girilir. Kan akışı görüldükten sonra turnike çözülür ve holder oynatılmadan tüpler doldukça, uygun tüpler sırasıyla iğneye doğru itilir.
• İhtiyaç duyulan tüplere kan alındıktan sonra, iğne dikkatli bir şekilde geri çekilir ve kan alma bölgesine kuru bir tampon ya da pamuk  ile basınç uygulanarak kanamanın durması beklenir (Kan alma bölgesi 15 dakika sonra çıkarılabilen bir bant ile kapatılabilir). Bu aşamada kan alınan bölgenin kıvrılmaması, ovulmaması gerekir.
• Pıhtılaşmayı engelleyici madde üzerine alınan kan örnekleri nazikçe alt üst edilir.
• Kullanılan iğne, holderdan çıkarılarak atık kabına atılır.

 

 

 

Yazar: AlyX